28 listopada 2023 r., na prelekcji w Klubie „Karpatek” na os. Karpackim w Bielsku-Białej, na której mamy przyjemność być, prelegentem jest Alina Szczotka.
Po wstępnym zapoznaniu z mapą administracyjną Rumunii, prelegenta zaprowadza nas do najbardziej interesujących miejsc jakie oferuje „Rumunia znana i nieznana”, kraj kontrastów gospodarczych i krajobrazowych. Najpierw oglądamy drewnianą architekturę Maramureszu i jedyny w swoim rodzaju „Wesoły cmentarz” z ciemnobłękitnymi nagrobkami w Sapancie, a na nich krótkie epitafia i namalowane najważniejsze scenki z życia zmarłego. Potem zabytkowe, rzeźbione bramy i cerkwie o strzelistych wieżach z XVIII w. w Deseti. Zarówno cmentarz i cerkwie wpisane są na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
Z Maramureszu udajemy się do Mołdawii. Tam oglądamy XV i XVI-wieczne murowane, malowane monastyry: Voronet, Radowce, Sucewita. Monastyry te, ozdobione freskami nie tylko wewnątrz, ale także na ścianach zewnętrznych są najpiękniejszymi i najcenniejszymi w Mołdawii. Monastyr Sucevita jest częścią zabudowy wraz z obronnymi murami i basztami. Te budowle sakralne też wpisane są na listę UNESCO. Ponadto w Radowcach znajduje się rodzinna pracownia ceramiczna mistrza Colibaby, który prezentuje swą sztukę w całej Europie.
Bukowina Rumuńska to również miejsce ważne dla Polaków, którzy tu przybyli pod koniec XVIII wieku z okolic Bochni i Wieliczki. Wówczas odkryto tu złoża soli, a polskie wsie to Nowy Sołoniec i Plesza.
Następnie przechodzimy do stolicy Rumunii – Bukaresztu, który w XIX wieku nazwany był „Małym Paryżem”. Twórcy pałaców i kamienic wzorowali się na architekturze francuskiej. Przykładem był Pałac Parlamentu – największy pod względem kubatury, po amerykańskim Pentagonie, budynek świata. Odwiedzamy piękną aleję prowadzącą do Parlamentu, tzw. Pola Elizejskie i zabytkową starówkę Bukaresztu.
Z Bukaresztu przenosimy się do Transylwanii, czyli Siedmiogrodu z XIV w. Tu widzimy „rzekomy” zamek Drakuli z XV w.
Następnie zwiedzamy jedno z ważniejszych historycznych miast Rumunii – Braszów, którego można porównać do Krakowa. Następnie przechodzimy w okolicę Czarnego Kościoła – największej gotyckiej świątyni Siedmiogrodu z XIV w., na zabytkowy rynek z Ratuszem, pod Dom Hirschera z widokiem na wzgórze Tampa.
Drugim najlepiej zachowanym średniowiecznym miasteczkiem jest Sighisoara. Wzgórze zamkowe wpisane jest na listę UNESCO. Są tu zabytkowe uliczki, stare mury obronne, kościół na wzgórzu, do którego prowadzą zadaszone drewniane schody z 1642 r., dom, w którym urodził się Vald Tepes-Drakul oraz zabytkowa Wieża Zegarowa.
Rumunia to „zlepek” różnych narodowości, m.in. Polaków, Sasów, Turków, a także Węgrów.
W. Morawski
(na podstawie opisu wycieczki Celiny Skowron)
w trakcie prelekcji
