Z dużym zaciekawieniem obejrzeliśmy kolejną, dobrze przygotowaną prelekcję Pawła Klisia. Tym razem Paweł przedstawił nam „świeżaka”, z pobytu w Grecji w końcu sierpnia 2018. Celem wyprawy, którą odbył ze swoim 20-letnim wnukiem była Autonomiczna Republika Góry Athos. Jest to autonomiczny okręg w Grecji, na Półwyspie Chalcydyckim (jego wschodni „palec”), który od kilkunastu wieków jest oddany we władanie mnichom prawosławnym. Republika mnichów Świętej Góry Athos przetrwała różne zawieruchy dziejowe, które były udziałem Grecji, np. niewolę turecką i okupację hitlerowską. Republika mnichów o powierzchni ok. 336 km2 obejmuje końcówkę Półwyspu Athos wraz z Górą Athos o wysokości 2033 m n.p.m. Od „cywilnej” części półwyspu oddzielona jest wysokim kamiennym murem patrolowanym przez wojsko greckie. Jest to symboliczna granica państwa, które wchodząc w skład Grecji rządzi się swoimi prawami, ustanawianymi przez mieszkających tutaj mnichów, a konkretnie przedstawicieli 20 monastyrów. Centralny zarząd Athos jest sprawowany przez Świętą Wspólnotę (Święte Zgromadzenie). Jego siedzibą jest Karies. Święte Zgromadzenie nie ma władzy nad poszczególnymi monastyrami, które rządzą się ustalonymi przez siebie prawami i dogmatami.
Aby dostać się na teren republiki mnichów należy uzyskać specjalne pozwolenie (rodzaj wizy), o które dzisiejszy Prelegent zaczął się starać już rok wcześniej. Pozwolenie uzyskuje się na 4 dni (3 noclegi). Pobyt może zostać przedłużony o kilka kolejnych dni tylko w wyjątkowych przypadkach. Dostęp jest możliwy wyłącznie drogą morską (promem). Na każdy dzień wydawane jest 100 pozwoleń dla wyznawców prawosławia i 10 dla wyznawców innej religii. Pozwolenie i pobyt są płatne. W ramach opłaty odwiedzającym przysługuje nocleg w jednym z monastyrów i skromne posiłki. Nocleg w konkretnym monastyrze należy jednak wcześniej zarezerwować, aby nie zostać odprawionym „z kwitkiem”. Jest to dość poważna sprawa, bo z nastaniem zmroku bramy wszystkich monastyrów są zamykane, a jedyny hotel znajduje się w Karies. Od ponad 1000 lat do republiki mnichów wstęp mają tylko mężczyźni. Obowiązuje skromny strój, a zwłaszcza długie spodnie. Kobietom wstęp jest surowo zabroniony. Mogą one oglądać monastyry tylko ze statków wycieczkowych, które nie mogą się zbliżyć do linii brzegowej na odległość mniejszą niż 500 m.
Ze względu na wielką wartość historyczną i kulturalną Athos (republika mnichów) został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturalnego UNESCO. Zwiedza się głównie podstawowe monastyry (20), które są zbudowane według średniowiecznych założeń, kiedy miały spełniać również funkcje obronne. Oprócz głównych monstrów występują jeszcze mniejsze siedziby, w których przebywają mnisi. Są to skity, kaliwii, kelii, katismy i najmniejsze hezychasterii (pustelnie). Podczas pobytu nie wolno używać sprzętu fotograficznego. Zaprezentowane nam zdjęcia i filmiki zostały wykonane komórką.
Podczas krótkiego pobytu, nasi bohaterowie odwiedzili monastyry: Watopedi (grecki), Iwiron (grecki, dawniej gruziński), Chilandar (serbski), Kutlumus (grecki), Esfigmenu (grecki) i Kastamonitu (grecki).
Aby dostać się na Athos należało wylądować w Atenach, a następnie udać się do Salonik (brak bezpośrednich lotów z Katowic), skąd wypływają promy. Mogliśmy więc dodatkowo zobaczyć kilka zdjęć z Aten (Akropol, zmiana warty przed Parlamentem) i z Salonik.
AZ
.
w trakcie prelekcji
